چهاردهمین کنگره بین‌المللی مهندسی عمران با حضور استادان، پژوهشگران، صنعتگران و صاحب‌نظران داخلی و بین‌المللی با هدف بررسی چالش‌های روز حوزه عمران و تقویت پیوند میان دانشگاه و صنعت، در دانشگاه صنعتی شریف آغاز به‌کار کرد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه صنعتی شریف، آیین افتتاحیه چهاردهمین کنگره بین‌المللی مهندسی عمران، با حضور برخی از مسئولین کشوری، فعالین و صاحب‌نظران حوزه مهندسی عمران، امروز سه شنبه 29 مهرماه 1404، در سالن استاد ربیعی برگزار شد.
در ابتدای این مراسم دکتر صفایی دبیر کنگره به ارایه سخنرانی پرداخت وی ضمن خوش‌آمدگویی به استادان، پژوهشگران، مهندسان و دانشجویان، اهمیت این کنگره را به عنوان قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین رویداد علمی مهندسی عمران در کشور از سال ۱۳۵۰ تاکنون برجسته کرد.
وی هدف اصلی این دوره از کنگره را نه تنها ارائه دستاوردهای علمی، بلکه تاکید بر نقش کلیدی مهندسی عمران در پاسخ به چالش‌های ملی عنوان کرد و افزود: از مدیریت بحران آب گرفته تا تاب‌آوری شهری و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای توسعه پایدار، همه نیازمند همگرایی دانش و صنعت در حوزه مهندسی عمران است.
دکتر صفایی تصریح کرد که هیئت برگزاری تلاش کرده است فضایی جامع و پویا فراهم آورد تا انتقال تجربیات و ارتباط موثر میان دانشگاه و صنعت در تمامی شاخه‌های مهندسی عمران، از سازه و ژئوتکنیک تا حمل‌ونقل، مهندسی آب، محیط زیست و مدیریت پروژه تقویت شود.
وی به اهمیت نشست‌های تخصصی، کارگاه‌های علمی و بخش ویژه «همکاران علمی» اشاره کرد که به منظور حضور فعال متخصصان صنعت در کنار دانشگاهیان و افزایش همکاری‌های علمی طراحی شده است.
بر اساس اعلام وی، در این دوره بیش از ۱۰۰۰ مقاله از ۱۲ کشور مختلف دریافت شده و بیش از ۲۰۰۰ نفر در کنگره ثبت‌نام کرده‌اند که نشانه‌ای روشن از پویایی جامعه مهندسی عمران ایران و جایگاه علمی آن در عرصه بین‌المللی است. همچنین کمیته علمی متشکل از ۲۸۰ استاد، پس از بررسی دقیق بیش از ۸۳۰ مقاله، آثار برتر را به صورت شفاهی و پوستری پذیرفته‌اند.
دکتر صفایی در پایان سخنان خود از تمامی اعضای کمیته‌های علمی و اجرایی، حامیان صنعتی و سازمانی، و جامعه مهندسی عمران کشور برای حضور و حمایت‌هایشان قدردانی کرد و اظهار داشت: امیدوارم این کنگره فرصتی برای هم‌افزایی اندیشه‌ها، شکل‌گیری همکاری‌های نوین و گامی موثر در پیشرفت دانش مهندسی عمران در ایران باشد.
سپس دکتر طباطبایی، دبیر هیئت امنای کنگره، طی ارائه‌ای به معرفی و پیشینه کنگره مهندسی عمران پرداخت. وی در سخنان خود، ضمن تشریح روند شکل‌گیری هیئت امنا، به محل برگزاری این رویداد در سال‌های گذشته اشاره کرد و اهداف این هیئت در ارتقای سطح علمی کنگره را تبیین نمود. همچنین، توضیحاتی درباره فرآیند عضویت دانشکده‌ها در این رویداد بین‌المللی را ارائه داد.
در ادامه دکتر مسعود تجریشی، رئیس دانشگاه صنعتی شریف ضمن خیرمقدم به حاضرین، مهندسی عمران را فراتر از یک رشته دانشگاهی دانست و آن را جلوه‌ای از آرزوی دیرین بشر برای زندگی بهتر و آسوده عنوان کرد.
وی بیان داشت: از اولین کلنگی که بر زمین کوبیده شد تا بلندترین برج‌هایی که امروز در افق کشور قد برافراشته‌اند، مهندسی عمران هنر تمدن‌سازی است که تاریخ را شکل داده و آینده را رقم می‌زند.
دکتر تجریشی ادامه داد: امروز ما وارث این میراث غنی هستیم اما با چالش‌هایی بی‌سابقه. اگر دیروز مهندسی عمران به مفهوم ایستایی، پایداری و ایجاد زیرساخت‌های اولیه خلاصه می‌شد، امروز این حوزه پاسخگوی پرسش‌های پیچیده‌تری است.
وی خطاب به حاضرین گفت: چگونه می‌توانیم شهرهایی هوشمند، تاب‌آور و انعطاف‌پذیر طراحی کنیم که در برابر مخاطرات طبیعی و تغییرات اقلیمی مقاوم باشند و میزبان جامعه‌ای فراگیر و پایدار باشند؟ چگونه می‌توانیم زیرساخت‌هایی را بسازیم که نه تنها نیازهای امروز، بلکه نیازهای فناوری‌ها و نسل‌های آینده را نیز در نظر بگیرد؟
رئیس دانشگاه شریف به تشریح اهمیت سه محور اساسی؛ پایداری در مهندسی عمران، دیجیتالی شدن و هوشمندسازی، تاب‌آوری در برابر بحران‌ها، پرداخت و بر ضرورت آن تاکید کرد.
دکتر تجریشی همچنین به اهمیت «عمران اجتماعی» اشاره کرد و گفت: پل‌ها تنها برای اتصال دو کرانه نیستند بلکه باید فرصت‌های زندگی را نیز به هم پیوند دهند. پروژه‌های عمرانی باید ارتقای کیفیت زندگی مردم را هدف قرار دهند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ما در آستانه عصری جدید ایستاده‌ایم که ساختن آینده‌ای تاب‌آور، هوشمند و انسانی تنها با همگرایی دانشگاه، صنعت و دولت ممکن است. این کنگره تجلی همین همگرایی است. بگذارید پیمان ببندیم تا آینده‌ای بهتر بسازیم.
سپس دکتر حسینی، معاون اقتصادی بنیاد مستضعفان، سخنرانی با عنوان «مهندسی عمران فراتر از مهندسی عمران» ارائه کرد. وی در این ارائه، حوزه مهندسی عمران را در پنج بخش اصلی تشریح نمود و بر اهمیت برگزاری این کنگره تاکید ویژه‌ای داشت.
دکتر حسینی با اشاره به نقش کنگره مهندسی عمران گفت: این کنگره فرصتی بی‌نظیر است تا بتوانیم از روند پیشرفت‌ها در صنعت و دانشگاه مطلع شویم و برای افزایش تعامل میان این دو بخش راهکارهای مناسبی را بیابیم.
وی افزود: مهندسی عمران صرفاً علم ساخت‌وساز نیست، بلکه علم «ساختن جامعه» است و در این مسیر، کارایی، نحوه انجام درست کار و تشخیص صحیح راهکارها از اهمیت بالایی برخوردار است.
معاون اقتصادی بنیاد مستضعفان همچنین به اهمیت «فکر و شایستگی» در حوزه عمران کاربردی اشاره کرد و ضمن بررسی برخی سازه‌ها و پروژه‌های شاخص کشور، بر ضرورت توجه به مفهوم تاب‌آوری در مهندسی عمران تاکید نمود.
دکتر حسینی در پایان سخنان خود بیان داشت: تاب‌آوری سازه نیازمند طراحی سازه‌های پایدار و نگاهی پایدار است. نگاه پایدار نیز باید مبتنی بر تاب‌آوری باشد.
در ادامه دکتر راهب، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، به بیان چالش‌ها و فرصت‌های حوزه ساخت‌وساز و عمران در کشور پرداخت.
وی با تأکید بر اهمیت توسعه پایدار در حوزه مهندسی عمران، ایران را "سرزمین فرصت‌ها و چالش‌های ساخت‌وساز" معرفی کرد و اظهار داشت: در حال حاضر کشور حدود ۲۷ میلیون واحد مسکونی دارد که میانگین عمر آن‌ها نزدیک به ۳۰ سال است. این در حالی است که نیاز فزاینده‌ای در حوزه ساخت‌وساز وجود دارد و بسیاری از این واحدها در بافت‌های فرسوده قرار دارند.
دکتر راهب به سهم بالای مهندسی عمران در اقتصاد کشور نیز اشاره کرد و گفت: حدود ۹۰ درصد جابه‌جایی کالا در کشور، وابسته به زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ساخت‌وساز است؛ بنابراین نقش متولیان این حوزه، در ترانزیت، اقتصاد ملی و توسعه پایدار بسیار کلیدی است.
وی همچنین به موضوع مصرف بالای انرژی در بخش ساختمان پرداخت و افزود: مصرف انرژی در ساختمان‌های کشور حدود ۴ برابر میانگین جهانی است. همچنین، مصرف انرژی در تولید مصالح ساختمانی بین ۲ تا ۴ برابر استانداردهای جهانی برآورد می‌شود. این موضوع نیازمند برنامه‌ریزی دقیق پژوهشی، مشارکت دانشگاه‌ها و به‌کارگیری فناوری‌های نوین است.
از دیگر محورهای سخنان دکتر راهب، می‌توان به لزوم بهبود کیفیت و دوام در ساخت‌وسازها، موضوع زلزله و گسل‌های فعال، و اهمیت حقوق شهری و اجتماعی در توسعه شهری اشاره کرد. وی با بیان اینکه نشست زمین در برخی مناطق تهران به ۳۰ سانتی‌متر و در برخی استان‌ها تا ۵۰ سانتی‌متر رسیده، این پدیده را هشداری جدی دانست و خواستار هم‌افزایی علمی و مدیریتی در استفاده بهینه از منابع کشور شد.
دکتر راهب در پایان به اقدامات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز اشاره کرد و گفت: یکی از اقدامات مهم این مرکز، صدور گواهینامه‌ها و تاییدیه‌های فنی برای محصولات ساختمانی در کشور است. تحقق این هدف نیازمند تعامل و همکاری نزدیک‌تر میان دانشگاه، صنعت و دستگاه‌های اجرایی است.
دکتر اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران، در سخنرانی خود به بحران آب در استان تهران و ضرورت بازنگری جدی در مدیریت منابع آب اشاره کرد.
وی با بیان اینکه تهران در حال حاضر در شرایط بسیار نگران‌کننده‌ای از نظر تأمین منابع آبی قرار دارد، گفت: سرانه منابع آبی در استان تهران به پایین‌ترین سطح در دهه‌های اخیر رسیده است. سال گذشته با وجود بارندگی نسبتاً خوب، به‌دلیل مصرف بالا، وضعیت منابع آبی همچنان بحرانی باقی مانده است. در شرایطی که میزان منابع از مصارف کمتر باشد، منطقه وارد مرحله تنش آبی می‌شود، و این دقیقاً وضعیتی است که اکنون در بسیاری از نقاط تهران شاهد آن هستیم.
دکتر اردکانی با تأکید بر لزوم تقویت ارتباط دانشگاه و صنعت افزود: متأسفانه پیوند مؤثر و سازمان‌یافته‌ای بین مراکز علمی، دانشگاه‌ها و نهادهای اجرایی در حوزه آب و فاضلاب وجود ندارد. دانشگاه‌ها ظرفیت بزرگی برای ارائه راهکارهای علمی دارند، اما در عمل کمتر از این ظرفیت‌ها استفاده می‌شود.
وی ضمن اشاره به تاریخچه طراحی سیستم مدرن آب‌رسانی تهران در ۷۰ سال گذشته گفت: امروز تهران دیگر ظرفیت جمعیتی بیش از چهار و نیم میلیون نفر را ندارد، در حالی که جمعیت استان به حدود ۱۴ میلیون نفر رسیده است. این افزایش فشار بر منابع، بدون برنامه‌ریزی علمی و آمایش سرزمینی، تبعات جدی به همراه خواهد داشت.
دکتر اردکانی همچنین واگذاری جدید جمعیت به تهران را اولین و مهم‌ترین اقدام برای کاهش تنش‌های آبی دانست و تأکید کرد: در شرایط کنونی باید با دیدی علمی، واقع‌گرایانه و همه‌جانبه به مسئله آب نگریست و از نگاه صرفاً مصرف‌محور و انتظار از مردم عبور کرد. اصلاح سیاست‌ها و بهره‌گیری از فناوری و دانش روز، لازمه مدیریت پایدار منابع آبی در استان تهران است.
گفتنی است در این رویداد سه روزه، علاوه بر ارائه مقالات علمی، مجموعه‌ای از نشست‌های تخصصی با همکاری و برنامه‌ریزی فعالان علمی و صنعتی، کارگاه‌های آموزشی، و یک رویداد استارت‌آپی در حوزه مهندسی عمران برگزار خواهد شد.
این کنگره از امروز سه‌شنبه ۲۹ مهرماه آغاز به کار کرده و به مدت سه روز ادامه خواهد داشت.
همچنین، در حاشیه این رویداد، نمایشگاه تخصصی در قالب شرکت‌های بزرگ عمرانی کشور با هدف معرفی آخرین دستاوردها، محصولات و فناوری‌های نوین در حوزه مهندسی عمران برپا شده و در این سه روز در معرض بازدید علاقه‌مندان، متخصصان و فعالین این حوزه قرار خواهد گرفت.